Projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie przyrody i innych ustaw oraz ustawy o udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.
Na początku lipca udostępniliśmy Państwu projekty tych ustaw oraz propozycje do nich przygotowane przez osoby związane z Państwową Radą Ochrony Przyrody. Wówczas nie był znany autor tych projektów, dzisiaj już wiadomo, iż są to projekty rządowe, które 24 lipca br. zostały skierowane do Kancelarii Sejmu i zostały zarejestrowane jako druki nr 767 i 768.
W tej wersji druk 767, dotyczący zmiany ustawy o ochronie przyrody, zawierał liczne błędy
i sprawiał wrażenie napisanego „na kolanie”, na dzień przed urlopem. Błędy dotyczyły głównie zamiany „wojewody” na „regionalnego dyrektora ochrony środowiska” i zaczynały się od art.60.
Dzisiejsza wersja została już poprawiona i udostępniamy ją wraz z uzasadnieniem – >> patrz
Czy warto zainteresować się proponowaną zmianą ustawy o ochronie przyrody ?
Warto, chociaż wątpliwości budzi zasadność tej pośpiesznej nowelizacji, która miałaby wejść
w życie z dniem 1 października 2008r. tym bardziej, iż na spotkaniu z organizacjami pozarządowymi Wiceminister – Główny Konserwator Przyrody zapowiadał, że pod koniec bieżącego roku ruszą prace nad wprowadzeniem nowej ustawy – Prawo ochrony przyrody
i krajobrazu.
Wg zapewnień, prawie wszystkich, ministrów jak i samego Pana Premiera, prawo ma być maksymalnie spójne, a więc dlatego należy je przekształcać lub tworzyć kompleksowo, poruszając wiele obszarów.
Rząd chce od października wprowadzić powyższą nowelizację, która oprócz zapisów
z ochrony przyrody, dotyczy również innych ustaw, a w tym ustawy o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym. W sprawie tej ustawy są dostępne aż trzy projekty zmian,
w tym jeden także rządowy, który kompleksowo przebudowuje ustawę i ma wejść
w życie, w połowie przyszłego roku. Zapoznając się z jego zapisami i porównują proponowaną nowelizację widać, że nie będą one spójne, a więc po co to zamieszanie?
Wracając do proponowanej nowelizacji, spójrzmy co w niej może okazać się najistotniejsze
dla samorządów i mieszkańców terenów powiązanych z obszarami prawnie chronionymi,
a szczególnie obszarami Natura 2000 :
- Uderza „czołobitność” i podporządkowanie Wspólnocie Europejskiej, co przejawia się
w częstym stosowaniu zwrotu „.. będący przedmiotem zainteresowania Wspólnoty ..”
– poszczególni członkowie UE, a szczególnie jej założyciele powinni sami chronić swoją przyrodę, a nie rekompensować sobie jej zniszczenie kosztem nowych państw członkowskich. Dlaczego nowi członkowie mają tworzyć skanseny, których podobno jest ciągle za mało, na ich potrzeby. Przy takiej postawie będziemy, za chwilę, chronili muchy, wróble i pokrzywy bo we Wspólnocie już je dawno wyniszczono. My będziemy podporządkowywali swój rozwój ochronie na potrzeby Wspólnoty, a oni, czyli ich obywatele, będą rozwijali się mając korzystne rynki zbytu u nas.
Nie jestem przeciwnikiem przynależności do UE ale podporządkowanie i uzależnienie musi mieć swoje granice i musi być jasno określone – „co, za co”. Dla pogłębienia wiedzy proponuję wejście na stronę – www.nik.gov.pl – i zapoznać się z wynikami kontroli w zakresie tworzenia
i zarządzania obszarami Natura 2000.
- Zapis art.28 ust.7 pkt6 (nowy ) – wprowadza zasadę, że:
„Plan zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 zawiera:
– 6) wskazania dla zmian w istniejących studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, miejscowych planach ……”
Nasuwa się pytanie, kto będzie płacił za te zmiany ?
Wg art.13 ust.2 i art.21 ust.2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
(Dz. U. z 2003r. nr 80, poz.717 ze zm.) regulują te problem w odniesieniu do inwestycji celu publicznego (art.6 pkt9b ustawy o gospodarce nieruchomościami) ale jako odpowiedzialnego, finansowo, wskazują budżet państwa, wojewodę, starostę lub inwestora nie ma tam ani generalnego, ani regionalnego dyrektora ochrony środowiska. Nowelizacji milczy w tej kwestii, tak więc w domyśle – zapłaci samorząd lokalny czyli jego mieszkańcy.
- Zapis art.29 ust.6 pkt6 (także nowy) – wprowadza, że:
6. Zakres działań ochronnych, o których mowa w ust.5 pkt4, może obejmować w szczególności:
6) warunki zagospodarowania terenów oraz ich użytkowania, w tym w zależności od potrzeb :
a) terenów przeznaczonych pod zabudowę, …”
Dotyczy to oczywiście ochrony terenów objętych przez Naturę 2000, w tym miejscu należy przypomnieć iż ochrona Natury 2000 to nie tylko ograniczenia w obszarze ale również poza nim jeżeli mogłyby szkodzić. Jak do tego zapisu odnoszą się zapewnienia, że zaistnienie obszaru Natura 2000 nie ogranicza rozwoju, nie ogranicza prawa do korzystania z własności, zapewnia zrównoważony rozwój. Jeżeli zapis daje prawo do „wskazywania warunków dla terenów pod zabudowę” to równie dobrze może jej zakazywać – kto rekompensuje ten fakt ?
Jako Stowarzyszenia nie zgadzamy się z proponowanymi zapisami w/w artykułów.
- W nawiązaniu do powyższego należy zwrócić uwagę, że nie ulega zmianie art.36 ust3 aktualnej ustawy, w którym zapisano:
„Art.36. ……………..
3. Jeżeli działalność gospodarcza, rolna, leśna lub rybacka wymaga dostosowania do wymogów ochrony obszaru Natura 2000, ……, wojewoda może zawrzeć umowę ……, która zawiera wykaz niezbędnych działań, sposoby i terminy ich wykonania oraz warunki i terminy rozliczenia należności za wykonane czynności, a także wartość rekompensaty za utracone dochody wynikające z wprowadzonych ograniczeń.”
Uważamy, że należy słowo „..może..” zastąpić słowem „..musi..”, a wówczas będzie można uznać, iż został spełniony wymóg art.39 przywołanej ustawy.
Jest jeszcze jeden istotny zapis, a mianowicie Art.6. ustawy zmieniającej, wg którego
z dniem 31 grudnia 2008r. mija termin ubiegania się, przez samorządy, o zwrot utraconych dochodów, z powodu zwolnień od podatków i opłat na terenach parków narodowych
i rezerwatów, za rok 2001. Władze samorządowe, które tego nie zrobiły, powinny się pośpieszyć.
W projekcie nowelizacji ustawy o ochronie przyrody, a także w innych ustawach, pojawia się nowy organ administracji państwowej – Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska i jego organy wojewódzkie – regionalny dyrektor ochrony środowiska, który przejmuje kompetencje wojewody, w określonym zakresie.
Jego powołanie, kompetencje i zakres działania zawarto w zapisach nowej ustawy o udziale społeczeństwa …. , druk nr 768 – >> patrz
Co ta nowa ustawa da samorządom lokalnym i ich mieszkańcom? – podobno ureguluje
i umocni ich prawa w tworzeniu zapisów na rzecz ochrony środowiska i przyrody, mocując
ich w zasadach konsultacji i procesie decyzyjnym. Oby dotyczyło to wszystkich uczestników.
Hubert Prałat
Prezes Stowarzyszenia